نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

چکیده

محدودیت منابع آب، نبود برنامه­ریزی آبیاری، و استفاده نامطلوب و غیر اقتصادی از آب عامل اصلی محدود کننده توسعۀ کشاورزی و افزایش تولیدات غذایی در ایران است.  دراستفاده‌ بهینه‌ازمنابع‌آبموضوعاتی متفاوت وجود دارد که در میان آنها‌می‌توان‌به‌بهبود بهره­وری آب با استفاده از برنامه­ریزی آبیاری و بهبود مدیریت‌آب‌ درمزرعه وافزایش‌ سودمندی آب اشاره‌کرد.  در این تحقیق ضمن بررسی وضعیت موجود بهره­وری آب برای تولید گندم، راهکارهای افزایش بهره‌وری آب در شرایط مختلف کمی آب شبکۀ آبیاری آبشار اصفهان، تعیین و تجزیه و تحلیل می­شود.  بدین منظور با در نظر گرفتن وضعیت موجود بهره­برداری از منابع آب از جمله توزیع گردشی آب بین حقابه‌داران، کمیت‌های مختلف آب آبیاری و بهره‌گیری از تلفیق اطلاعات مزرعه‌ای و مدل‌ شبیه‌سازی AquaCrop، برنامۀ آبیاری (زمان و عمق)، توابع تولید-آب کاربردی برای محصول گندم تعیین شد و عملکرد محصول، بهره­وری مصرف آب در شرایط مدیریت زارع، راهکارهای پیشنهادی و آبیاری در زمان مناسب و به عمق بهینه به کمک مدل شبیه­سازی مقایسه گردید.  نتایج اندازه­گیری­های مزرعه­ای در سال زراعی83-1382 در شبکۀ آبیاری مورد مطالعه نشان داد که در شرایط موجود میزان آب کاربردی برای گندم 800 میلی‌متر و متوسط عملکرد حدود 5000 کیلوگرم در هکتار است و با حذف آبیاری­های نوبت دوم، سوم، و هفتم در شرایط موجود (کاهش 38 درصد آب آبیاری)، عملکرد محصول فقط 4 درصد کاهش و کارایی مصرف آب بیش از 45 درصد افزایش می­یابد.  با بهبود مدیریت زراعی و کاهش 50 درصد عمق آب آبیاری اول، عملکرد محصول تغییر نمی­کند.  این نتایج حاکی از آن است که با برنامه­ریزی صحیح آبیاری به کمک مدل AquaCrop همراه با بهبود مدیریت زراعی و کاهش عمق آب آبیاری اول به میزان 50 درصد، می­توان ضمن کاهش 38 درصد آب آبیاری، عملکرد گندم و کارایی مصرف آب را به ترتیب 16 و 79 درصد افزایش داد. 
 

عنوان مقاله [English]

Soil Water Balance and Crop Yield of Winter Wheat Using AquaCrop Simulation Model

چکیده [English]

The greatest limitations to agricultural development and production in Iran are scarcity of water resources, ineffective irrigation scheduling and wasteful water usage. Avenues discussed for optimum water use include improving water productivity by improving irrigation scheduling, farm water management and water profitability. The present study evaluated current water use and ways to improve winter wheat productivity by varying field scale water usage in the Abshar irrigation network in Esfahan province, Iran. Optimal irrigation depth and scheduling, and yield function for winter wheat using current water management tactics were determined. The availability of water, rotational water rights laws and field data were combined using the AquaCrop simulation model for field scale crop growth. Crop yield and winter wheat productivity were then simulated and compared to field results. Field research indicated that 800 mm of water is applied annually for winter wheat and crop yield averages 5000 kg per hectare. Improvements in water management and productivity based on different irrigation schedules (changes in depth and time) and water quantity schemes and the effect on water balance and crop yield were investigated. The baseline scheme used current conditions as a reference for other schemes. The results showed that eliminating the second, third and seventh irrigations from the schedule decreased the quantity of water applied by 38%r and yield by 4%, which produced a 45% increase in water productivity over the baseline scheme. However, improving agronomic management and decreasing the first irrigation depth by 50% (from 200 to 100 mm) also produced a slight variation in crop yield. Increasing the water applied to the optimal depth increased water productivity, but increasing the water applied to greater than optimal levels had no significant effect on yield and decreased water productivity. The results showed that proper irrigation scheduling using the AquaCrop model in combination with improved agronomic management decreased the quantity of water applied during irrigation 38%, increased crop yield by 16% and water productivity by 79%.

کلیدواژه‌ها [English]

  • agronomic management
  • AquaCrop Model
  • Irrigation scheduling
  • Water Productivity
Anon, 2002. Agriculture Statistics Book. Agricultural Ministry Statistics and Information Bureau. (in Farsi) 
Aghdaei, M. 2002. Determination of potential water consumption in wheat and corn. Esfahan Agricultural Research Center. Research Report. 81/537. (in Farsi)
Akbari, M, and DehghaniSanij, H. 2010. Impact of irrigation scheduling on water productivity using SWAP and AquaCrop simulation models, Workshop on Improving farm management strategies through AquaCrop: Worldwide collection of case studies. Oct.8-9. Yogyakarta. Indonesia.
Akbari, M., Dehghanisanij, H. and Torabi, M. 2008. Evaluation of farm salinity using SWAP simulation model. Agric. Sci. Technol. J. Special Issue in Soil. Water and Air. 21(2):105-114. (in Farsi)
Akbari, M., Dehghanisanij, H. and Mirlatifi, S.M. 2009. Impact of irrigation scheduling on agriculture water productivity. Iranian J. Irrig. Drain. 1, 69-79. (in Farsi)
Droogers, P. and Kite, G. 2001. Simulation modelling at different scales to evaluate the productivity of water. Physics and Chemistry of the Earth. 26, 11-12; 877-880.
Droogers, P. and Torabi, M. 2002. Field scale scenarios for water and salinity management by simulation modeling in the Zayandeh Rud basin. Esfahan Province. Iran. IAERI-IWMI Research Reports 12.
Droogers, P., Torabi, M., Akbari, M. and Pazira, E. 2001, Field-scale modeling toexplore salinity problems in irrigated agriculture. Irrig. Drain. 50, 77-90.
Farahani, H.J., Izzi, G., Steduto, P. and Oweis, T.Y. 2009. Parameterization and evaluation of AquaCrop for full and deficit irrigated cotton. Agron. J. 101, 469-476.
García-Vila, M., Fereres, E., Mateos, L., Orgaz, F. and Steduto, P. 2009. Deficit irrigation optimization of cotton with AquaCrop. Agron. J. 101, 477-487.
García-Vila, M., Lorite, I.J., Soriano, M.A. and Fereres, E. 2008. Management trends and responses to water scarcity in an irrigation scheme of Southern Spain. Agric. Water Manage. 95, 458-468.
Geerts, S., Raes, D., Garcia Cardenas, M., Condori, O., Mamani, J., Miranda, R., Cusicanqui, J., Taboada, C., Yucra, E. and Vacher, J. 2008. Could deficit irrigation be a sustainable practice for quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) in the Southern Bolivian Altiplano Agric. Water Manage. 95, 909-917.
Geerts, S., Raes, D., Garcia, M., Miranda, R., Cusicanqui, J.A., Taboada, C., Mendoza, J., Huanca, R., Mamani, A., Condori, O., Mamani, J., Morales, B., Osco, V. and Steduto, P. 2009. Simulating yield response to water of quinoa (Chenopodium quinoa Willd.) with FAO-AquaCrop. Agron. J. 101, 499-508.
Heng, L.K., Evett, S.R., Howell, T.A. and Hsiao, T.C. 2009. Calibration and testing of FAO aquacrop model for rainfed and irrigated maize. Agron. J. 101, 488-498.
Hsiao, T.C., Heng, L., Steduto, P., Rojas-Lara, B., Raes, D. and Fereres, E. 2009. AquaCrop. the FAO crop model to simulate yield response to water: III. Parameterization and testing for maize. Agron. J. 101, 448-459.
Isidoro, D., Qulez., D. and Aragues, R. 2004. Water balance and irrigation performance analysis: La Violada irrigation district (Spain) as a case study. Agric. Water Manage. 64, 123-142.
Molden, D. 2007. Water for food, water for life: A comprehensive assessment of water management in agriculture. Earthscan. London.
Panigrahi, B. and Sudhindra, N. P. 2003. Field test of a soil water balance simulation model. Agricultural Water Manage. 58, 223-240.
Raes, D., Steduto, P., Hsiao, T.C. and Fereres, E. 2009. AquaCrop. the FAO crop model to simulate yield response to water: II. Main algorithms and software description. Agron. J. 101, 438-447.
Steduto, P., Hsiao, T.C. and Fereres, E. 2007. On the conservative behavior of biomass water productivity. Irrig. Sci. 25, 189-207.
Steduto, P., Hsiao, T.C., Raes, D. and Fereres, E. 2009. AquaCropThe FAO crop model to simulate yield response to water: I. Concepts and underlying principles. Agron. J. 101, 426-437.