نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان

2 عضو هیئت علمی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی

3 عضو هیئت علمی بخش تحقیقات فنی و مهندسی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل (مغان)

چکیده

به منظور بررسی اثر سه سطح آب آبیاری در سه آرایش کاشت در آبیاری قطره­ای بر عملکرد سیب­زمینی، آزمایشی به صورت اسپلیت­پلات در قالب بلوک­های کامل تصادفی در  سه منطقه مشهد، اردبیل، و دماوند با شرایط آب و هوایی متفاوت طی دو سال متوالی (1382 و 1383) اجرا شد.  طرح دارای 9 تیمار شامل سه آرایش کاشت (تیمار B1: یک ردیف کاشت روی هر پشته با فاصلة 75 سانتی­متر بین ردیف­ها با یک نوار قطره­ای، تیمار B2: دو ردیف کاشت روی هر پشتة با فاصلة 35 سانتی­متر و یک نوار آبیاری بین آنها (فاصلة لوله­ها یا شیارها 125 سانتی­متر)، و تیمار B3: دو ردیف کاشت روی هر پشته با فاصلة 45 سانتی­متر و یک نوار آبیاری بین آنها (فاصلة لوله­ها یا شیارها 150 سانتی­متر) و سه سطح 60، 80، و 100 درصد تأمین آب مورد نیاز گیاه بود.  نتایج بررسی­ها جداگانه مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت.  از نظر آرایش کاشت در هر سه منطقه، تیمار آرایش کاشت B2، بیشترین عملکرد کل و عملکرد قابل ارائه به بازار و غده­های 35 تا 55  میلی­متری را دارا بود.  همچنین کارایی مصرف آب آبیاری در آرایش کاشت B2 برتر از دو آرایش کاشت دیگر بود.  کاهش سطح تأمین آب آبیاری در زراعت سیب­زمینی، باعث کاهش عملکرد غده و محصول قابل ارائه به بازار شد.  تولید غده­های 35 تا 55 و بزرگ­تر از 55 میلی­متری در آبیاری با تامین 100 درصد نیاز آبی در دو منطقة اردبیل و مشهد، نسبت به آبیاری­های دیگر برتری معنی­داری داشت.  نتایج مشابهی برای کارایی مصرف آب آبیاری به دست آمد و نشان داد که آبیاری به میزان 100 درصد نیاز آبی گیاه سیب‌زمینی به روش آبیاری قطره­ای، مناسب و قابل توصیه است. 

عنوان مقاله [English]

The Effect of Planting Pattern and Water Levels on the Yield of Potatoes under Drip Irrigation

چکیده [English]

To study the effect of planting pattern and water quantity on potato yields under drip irrigation, this research was conducted using a split plot based on a randomized complete block design with four replications in three regions (Mashhad, Ardebil and Damavand, Iran) during 2003-2004. Nine treatments were used. The main-plots were three levels of irrigation: 100%(I1), 80%(I2), and 60%(I3) of crop water requirement. Three planting pattern were used in the sub plots: B1, the distance between cultivation rows being 75cm using one drip irrigation lateral line; B2, two cultivation rows with a 35cm distance and one drip irrigation lateral line between rows (distance between laterals = 135cm); and B3, two cultivation rows with a distance of 45cm and one drip irrigation lateral line between rows (the distance between laterals = 150cm). Results showed that the B2 planting pattern had the highest total yield and economic yield in three regions. There was a significant difference between the B1 and B3 treatments in Ardebil, but no significant difference in Mashhad and Damavand. The B2 had the longest tube yield (35-55mm) for the three regions. Water use efficiency (WUE) of the B2 planting pattern was greater than for the B1 and B3, the difference being significant in Ardebil and Damavand, but not in Mashhad. Water stress led to a reduction of the total tube yield, economic yield and WUE. The highest tube yield (35-55 and more than 55mm) was measured when total crop water requirement (I1) was applied and showed a significant difference with I2 and I3 in Mashhad and Ardebil. There was same results for WUE. Accordingly, drip irrigation was suggested for potato cultivation when 100% of crop water requirement was applied.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Drip irrigation
  • Planting pattern
  • Potato
  • Water use efficiency
  • yield
Darwish, T., Atallah, T., Elkhatb, M. and Hajasan, S. 2002. Impact of irrigation and fertigation on No. 3. leaching and soil-ground water contamination in Lebanon. 17th WCSS. Aug. 14-21. Thailand.
Eldredge, E. P., Shock, C. C. and Stieber, T. D. 1992. Plot sprinklers for irrigation research. Agron. J. 84, 1081-1084.
Febeiro, C., de Santa Olalla, F. M. and de Juan, J. A. 2001. Yield and size of deficit irrigated potatoes. Agric. Water Manag. 48, 255-266.
Lynch, D. R., Foroud, N., Kozub, G. C. and Farries, B. C. 1995. The effect of moisture stress at three growth stages on the yield components of yield and processing quality of eight potato cultivars. Am. Potato J. 72, 375-386.
Opena, G. B., and Porter, G. A. 1999. Soil management and supplemental irrigation effects on potato. II. Root growth. Agron. J. 91, 426-431.
Roberts, S., Weaver, W. H. and Phelps, J. P. 1982. Effect of rate and time of fertilization on nitrogen and yield of Russet Burbank potatoes under center pivot irrigation. Am. Potato J. 59, 77-87.
Saffiga, P. G., Keency, D. R. and Tanner, C. B. 1977. Nitrogen, chloride, and water balance with irrigated Russet Burbank potatoes in a sandy soil. Agron. J. 69, 251-257.
Shock, C. C., Feibert, E. B. G. and Saunders, L. D. 1998. Potato yield and quality response to deficit irrigation. Hort. Sci. 33,655-659.
Singh, N. and Sood, M. C. 1996. Effect of planting method and nitrogen on potato (Solanum tuberosum) production under drip irrigation. Indian J. Agron. 4112, 296-30.
Vander Zagg, D. E. 1982. Water Supply to Potato Crops. Potato Consulative Institute. NIVAA Holland. The Netherlands.
Waddell, J. T., Gupta, S. C., Moncrief, F., Rosen, C.  J. and Steele, D. D. 1999. Irrigation and nitrogen management effects on potato yield, tuber quality, and nitrogen uptake. Agron. J. 91, 991-997.
Yuan, B. Z., Nishiyama, S, and Kang, Y. 2003. Effects of different irrigation regimes on the growth and yield of drip- irrigated potato. Agric. Water Manag. 63, 153-167.
Zhivkov, Z. and Kaltcheva, S. 1997. Irrigation of potatoes under conditions of water deficit. Acta Hort. 449, 217-222.