منصور معیری؛ ابراهیم پذیرا؛ حمید سیادت؛ فریبرز عباسی؛ فریدون کاوه
چکیده
در مناطق خشک ونیمه خشک که محدودیت منابع آبی وجود دارد، کشاورزان باید شیوهای از مدیریت را برگزینند که با آب کمتر محصول بیشتری تولید کنند. هدف از این مطالعه، کاهش تلفات آب آبیاری و افزایش کارایی مصرف آب (WP) سه هیبرید ذرت بود. این آزمایش در مرکز تحقیقات کشاورزی صفیآباد طی دو سال زراعی 7-1386 اجرا و در آنتأثیرات متقابل سه رقم تجارتی ...
بیشتر
در مناطق خشک ونیمه خشک که محدودیت منابع آبی وجود دارد، کشاورزان باید شیوهای از مدیریت را برگزینند که با آب کمتر محصول بیشتری تولید کنند. هدف از این مطالعه، کاهش تلفات آب آبیاری و افزایش کارایی مصرف آب (WP) سه هیبرید ذرت بود. این آزمایش در مرکز تحقیقات کشاورزی صفیآباد طی دو سال زراعی 7-1386 اجرا و در آنتأثیرات متقابل سه رقم تجارتی ذرت شامل هیبریدهای Sc-704، Bc-666 و Ossk-602و سیستمهای مختلف آبیاری سطحی و قطرهای طی آزمایش کرتهای نواری یک بار خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار آزمایش شد. کرت اصلی آزمایش شش تیمار مدیریت زراعی و آبیاری مشتمل بود بر: (1) کشت روی پشتههای 75 سانتیمتری و آبیاری کامل (تیمار شاهد منطقه)، (2) کشت روی پشتههای 75 سانتیمتری وآبیاری یک در میان متغیر، (3) کشت دو ردیف روی پشتههای 75 سانتیمتری و آبیاری کامل، (4) کشت یک ردیف درون جویچههای 75 سانتیمتری و با تغییر جوی و پشتهها در زمان دو تا چهار برگی شدن ذرت، (5) کشت یک ردیف درون جویچههای 75 سانتیمتری با جوی پشته ثابت تا پایان فصل رشد و (6) کشت روی پشتههای 75 سانتیمتری و آبیاری قطرهای کامل. در هر آبیاری حجم آب ورودی و در آبیاریهای سطحی حجم رواناب خروجی اندازهگیری شد. پس از رسیدگی فیزیولوژیکی، با اندازهگیری عملکرد اندامهای هوایی و عملکرد دانه، کارایی مصرف آب گیاه (CWP) و کارایی مصرف آب آبیاری (IWP) هر سه هیبرید ذرت ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری بین عملکرد هیبریدهای مورد آزمایش وجود ندارد. در تیمار شاهد، تلفات آب آبیاری غالباً به صورت رواناب سطحی است. با کاهش 31 درصد از مصرف آب در تیمار 5 تولید دانه ذرت بالاتر از روش رایج (در سطح 5 درصد)، امکان پذیر شد. در دو سال اجرای آزمایش، کارایی مصرف آب گیاه (CWP) در تیمارهای ششگانه اختلاف معنیداری وجود نداشت و متوسط این شاخص 45/1 کیلوگرم به ازای هر مترمکعب آب مصرفی به دست آمد. نتایج همچنین نشان داد که با اعمال مدیریت کشت کف جوی میتوان کارایی مصرف آب آبیاری (IWP) را به طور متوسط تا 45 درصد افزایش داد. استفاده از سامانه آبیاری قطرهای موجب شد تلفات آب کاهش یابد و در نتیجه کارایی مصرف آب گیاه (CWP) و کارایی مصرف آب آبیاری ذرت (IWP) به یکدیگر نزدیک شوند.
ابراهیم امیری؛ مسعود کاوسی؛ فریدون کاوه
دوره 10، شماره 3 ، آذر 1388، ، صفحه 13-28
چکیده
مدلهای ORYZA2000، SWAP، و WOFOST رشد و توسعة برنج را در شرایط تولید پتانسیل و کمبود آب شبیهسازی میکنند. برای ارزیابی مدلها، تحقیقی در مزرعة تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات برنج کشور، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 6 مدیریت آبیاری به عنوان تیمار، در سه تکرار طی سال زراعی 84 روی رقم هاشمی اجرا شد. مدیریتهای آبیاری شامل غرقاب دایم، آبیاری ...
بیشتر
مدلهای ORYZA2000، SWAP، و WOFOST رشد و توسعة برنج را در شرایط تولید پتانسیل و کمبود آب شبیهسازی میکنند. برای ارزیابی مدلها، تحقیقی در مزرعة تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات برنج کشور، در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 6 مدیریت آبیاری به عنوان تیمار، در سه تکرار طی سال زراعی 84 روی رقم هاشمی اجرا شد. مدیریتهای آبیاری شامل غرقاب دایم، آبیاری پس از 1، 3، و 5 روز محو شدن آب از سطح زمین و آبیاری با دورهای 5 و 8 روز بود. مقادیر شبیهسازی و اندازهگیری شده بیوماس کل، بیوماس پانیکول، شاخص سطح برگ، و عملکرد نهایی با استفاده از پارامترهای ضریب تبیین، جذر میانگین مجذور خطا و جذر میانگین مجذور خطای نرمال شده ارزیابی شد. به طور میانگین، مقدار جذر میانگین مجذور خطای بیوماس کل سه مدل ORYZA2000، SWAP و WOFOSTبهترتیب 653، 458 و 589 و بیوماس پانیکول 375، 284 و 335 کیلوگرم بر هکتار و شاخص سطح برگ 41/0، 53/0 و 50/0 محاسبه شد. در بررسی شبیهسازی مقدار عملکرد نهایی با این سه مدل مشخص شد که مدل ORYZA2000 نسبت به دو مدل دیگر دقت بیشتری دارد.
منصور پاره کار؛ علی نشاط؛ فریدون کاوه
دوره 5، شماره 4 ، اسفند 1383، ، صفحه 13-24
چکیده
تبخیر از سطح خاک نقش مهمی در بیلان آبی طبیعت دارد به طوری که بخش عمدة بارندگی و آب آبیاری در نواحی خشک و نیمه خشک از طریق تبخیر از سطح خاک تلف میشود. در این گونه نواحی، مناطقی با سطح ایستابی بالا وجود دارد که با تبخیر از سطح خاک، تجمع املاح در سطح خاک نیز به وقوع میپیوندد. بنابراین تبخیر از سطح خاک نه تنها باعث اتلاف رطوبت، ...
بیشتر
تبخیر از سطح خاک نقش مهمی در بیلان آبی طبیعت دارد به طوری که بخش عمدة بارندگی و آب آبیاری در نواحی خشک و نیمه خشک از طریق تبخیر از سطح خاک تلف میشود. در این گونه نواحی، مناطقی با سطح ایستابی بالا وجود دارد که با تبخیر از سطح خاک، تجمع املاح در سطح خاک نیز به وقوع میپیوندد. بنابراین تبخیر از سطح خاک نه تنها باعث اتلاف رطوبت، بلکه موجب شور شدن خاک3 نیز میشود. مشکل اصلی دربرآورد دقیق تبخیر غیر ماندگار در شرایط مزرعهای، نبود روابط ساده با حداقل اطلاعات مورد نیاز برای لحاظ کردن تلفات آب در مدلهای بیلان آب است. هدف اصلی از این مطالعه ارائه روشی ساده، برای محاسبة تبخیر از سطح خاک لخت در مناطق خشک و نیمهخشک با سطح ایستابی عمیق است. در این روش از منحنی رطوبتی خاک، منحنی رطوبت- عمق و حرکت یک بعدی غیر ماندگار استفاده و میزان صحت پیش بینی آن با شرایط واقعی منطقه تعیین شد. در مناطقی که سطح ایستابی عمیق است، به دلیل مشکل بودن شبیه سازی شرایط مرزی پاییندست، استفاده از مدل فیزیکی ناممکن است. با استفادهاز مدل بیلان آب در مناطق مختلف و با توجه به وضع موجود و روند تغییرات، پارامترهای کاربردی این مدل تعیین شد. با استفاده از این پارامترها مقدار تبخیر نهایی برای مناطق کرج ، تربت حیدریه، و مشهد به ترتیب 174، 116، و 297 میلیمتر در دورههای زمانی 20، 44، و 62 روزه در ماههای تیر 1382، شهریور و مهرماه 1381، مرداد و شهریور 1381 تخمین زده شد. در این بررسی از روش شیب هیدرولیکی صفر4 با شرایط اولیه و مرزی حاکم بر فرایند تبخیر، که مرز زیرین آن عمق نامحدود است، استفاده شد. به این منظور منحنی رطوبت ـ عمق در صحرا با نمونهبرداری رسم شد و با توجه به تعیین پارامترهای فیزیکی خاک در آزمایشگاه و مشخص شدن پتانسیل ماتریک از روی منحنی رطوبتی خاک و موقعیت مکانی آن، منحنی پتانسیل هیدرولیکی ـ عمق رسم و با استفاده از این منحنی و منحنی فوق، عمق تبخیر و مقدار تبخیر نهایی محاسبه شد. مقادیر تبخیر در مناطق فوق به ترتیب 182، 117، و 297 میلیمتر برای دورههای مورد نظر بود. اختلاف نتایج به دست آمده از مدل بیلان آب با روش شیب هیدرولیکی صفر کمتر از پنج درصد در این مناطق است. این مقدار اختلاف در آزمایشهای صحرایی اهمیت چندانی ندارد وتطابق خوبی بین نتایج وجود دارد.