نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
محقق موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی
چکیده
محدودیت منابع آبی در کشور، حفظ آب و کاهش تلفات آب را از مخازن ذخیره، به خصوص در مناطق خشک و نیمهخشک، کاملاً ضروری می‌نماید. برای کنترل نشت از مخازن آب، تاکنون روش‌های متعدد به کار گرفته شده است. به رغم کاربرد وسیع پوشش بتن در این مخازن، ترکخوردگی‌ها و تخریب‌ها که در دوران بهره‌برداری به دلایل گوناگون بروز می‌کند مشکلات عدیده‌ای نظیر نشت بیش از حد انتظار و تلفات آب را در پی دارد که کارآیی این پوشش‌ها را محدود می‌سازد. امروزه استفاده از پوشش‌های ژئوسنتتیک، نظیر ورقه‌های ژئوممبران، به دلیل هزینۀ کم اجرا و نشت ناچیز آب، مورد توجه بهره‌برداران قرار گرفته است. در این تحقیق ابتدا مشکلات موجود در مراحل مختلف طراحی و اجرای پوشش ژئوممبران روی استخر ذخیره آب بتنی فرسوده بررسی و پس از آن با آزمون نشت به روش آبایستی، کارآیی این نوع پوشش در کنترل نشت آب از استخر در شرایط مختلف ارزیابی شد. نتایج نشان می‌دهد که نصب و اجرای پوشش‌های ژئوممبران باید به گونه‌ای باشد که از اعمال تنش اضافی بر آنها جلوگیری شود. همچنین، اجرای این پوشش‌ها روی بتن‌های با عمر بالا و دیواره‌های شیبدار نیازمند تمهیدات خاص در مراحل طراحی، نصب، و نگهداری است. ارزیابی تلفات آب در استخر با پوشش ژئوممبران نیز نشان می‌دهد که طراحی مناسب و اجرای دقیق اتصالات در محل اجزای جانبی استخر، تا حد چشمگیری میزان نشت را کاهش می‌دهد. همچنین نتایج نشان داد که اجرای مناسب ژئوممبران و آببندی صحیح این اجزا، نشت آب از استخر را به حد 9/16 میلی‌متر در روز بر مترمربع محدود می‌کند.
عنوان مقاله [English]
Application and Water Leakage Control of Geomembrane Linings in Water Reservoirs
چکیده [English]
Iran has limited water resources that require preservation and reducing water loss from reservoirs, especially in arid and semi arid regions. There are a number of methods available for to control water loss from reservoirs and canals. Concrete linings in water reservoirs and ponds are durable, but their efficiency is limited. Geomembrane sheets are another method of controlling leakage from water reservoirs. In this research, high density polyethylene was used to lining a concrete water reservoir to test its suitability for water proofing and chemical resistance. The benefits and drawbacks of this new lining material were investigated in the design, execution and operation stages. Subsequently, the effectiveness of this liner to control water loss was tested under different. The results showed that a geomembrane liner over a concrete lining requires special consideration during design, installation and maintenance and accessories such as pipes and sumps to reduce excessive stress on the liner. The analysis of water leakage from the liner showed that proper design and installation of the liner and accessories reduce water loss about 38% and limit leakage to 16.9 mm/day/m2.
کلیدواژه‌ها [English]
- Concrete pond
- Geomembrane
- Leakage test
- Water loss
)