نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• علی اصغر قائمی ¹
• محمد رفیع رفیعی ²
• علیرضا سپاسخواه ³

¹ استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

² دانشجوی سابق کارشناسی ارشد (مربی فعلی در دانشگاه آزاد شوشتر

³ استاد بخش مهندسی آب دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز

چکیده

بشر همواره سعی کرده است محیط را با توجه به نیازهای خود کنترل کند.  یکی از پدیده‌هایی که بشر همواره با آن مبارزه کرده سرمازدگی گیاهان است.  یکی از عمده‌ترین روش‌های مبارزه با این پدیده آبیاری بارانی است که اساس آن تأثیر گرم‌کنندگی پوشش یخ ناشی از آب پاشیده شده روی اندام‌های گیاهی است.  به منظور بررسی تأثیر این روش، یک سیستم بالادرختی خودکار در بخشی از باغ هلو و در قطعه‌ای به مساحت 1700 متر مربع در باجگاه (استان فارس) اجرا و تأثیر آن در مبارزه با سرمازدگی بررسی شد.  قسمت دیگری از باغ به مساحت 1000 متر مربع به عنوان شاهد در نظر گرفته شد.  از آنجایی که مهم‌ترین نکته در این روش مدیریت صحیح آب مصرفی توسط آبپاش‌هاست از مدل FROSTPRO جهت تعیین شدت پاشش بهینة مورد نیاز استفاده گردید و با توجه به پارامترهای محیطی و گیاهی مقدار آب مصرفی به میزان 12 میلی‌متر بر ساعت به دست آمد که تأمین آن اساس طراحی سیستم را تشکیل ‌داد.  پس از آن، سیستم مجهز به سیستم کنترل خودکار گردید و طی سه واقعة سرمازدگی در بهار 1382 و سه واقعه سرمازدگی دیگر در بهار 83 مورد آزمایش قرار گرفت که در هر سه مورد در سال‌های متوالی دما‌ در بلوک شاهد به زیر دمای بحرانی تنظیم شده (5/1- درجة سانتی‌گراد) رسید در حالی که در بلوک تحت آبیاری دما در حدی بالاتر از دما‌ بحرانی نگه داشته شد، در مقایسة دو تیمار نشان داده شده که در بلوک تحت آبیاری در سال 82 تنها 12 درصد و در بلوک شاهد 5/41 درصد شکوفه‌ها از بین رفتند و محصول درختان حفاظت شده 36 درصد بیشتر شد.  نتایج حاصل از درصد شکوفه‌های زنده و همچنین تولید محصول بیشتر به علاوه اختلاف مشاهده شده بین دماهای ثبت شده نشانگر مؤثر بودن سیستم در پیشگیری از سرمازدگی درختان هلو در منطقة مورد مطالعه است. 

20.1001.1.26454531.1385.7.3.4.9

عنوان مقاله [English]

Evaluation of FROSTPRO model for frost protection of peach orchard by sprinkler irrigation